Narzut gipsowy

Miałam okazję uczyć się tej techniki przy robieniu dyplomu w liceum... Zrobiłam postać naturalnych rozmiarów, wzorując się na obrazie J. Vermeera "Nalewająca mleko". Aby przedstawić proces mojej pracy nad postacią mleczarki stworzyłam dokumentację w postaci zdjęć. Fotografowałam poszczególne etapy, zaczynając od samego stelażu, po skończoną pracę. Myślę,  że sam proces powstawania może być ciekawy, ponieważ technika „narzutu gipsu” jest dla wielu osób niejasna lub po prostu nieznana. Mama nadzieję, że rozwiązałam wszelkie domysły w tej kwestii. Jak pisałam wcześniej... sama miałam okazję pierwszy raz tworzyć w tej technice dopiero podczas robienia dyplomu z reklamy wizualnej. Uważam, że nie jest to łatwe, ponieważ  ledwo co nałożony gips nie daję tak dużych możliwości jak glina. Ten drugi materiał można swobodnie modelować, odkładając i dokładając elementy, które są nam potrzebne lub nie. Gips schnie szybko, więc musiałam obmyślać każdy ruch, wiedząc że nie mogę go cofnąć. Początkowo to był mój problem, lecz później rozwiązałam go używając innego gipsu, który miał opóźniacz tzn. nie wiązał zbyt szybko. Miałam więcej możliwości niż wcześnieja mleko"...

 

Twardnienie zaprawy gipsowej polega na zmianie struktury krystalicznej gipsu  palonego na skutek przyłączenia wody.
Najczęściej spotykanym w przyrodzie minerałem uwodnionym jest gips o wzorze CaSO₄∙2 H₂O, występujący w Polsce głównie w dolinie rzeki Nidy. W gipsie naturalnym "cząsteczka" siarczanu wapnia wiąże dwie cząsteczki wody, tworząc układ o budowie krystalicznej.
W wyniku prażenia gipsu krystalicznego w temperaturze ok. 104⁰C otrzymujemy biały proszek tzw. gips półwodny o wzorze: CaSO₄∙1/2 H₂O lub (2CaSO₄)∙ H₂O:  (2CaSO₄)∙ 2H₂O →(2CaSO₄)∙ H₂O + 3H₂O.  Ten właśnie gips półwodny używany jest w budownictwie - szczególnie mieszkaniowym, jako zaprawa gipsowa do budowy ścianek działowych, zalepiania otworów w tynku, usuwania nierówności itp. Poza tym używany jest w chirurgii do usztywniania złamanych kończyn oraz jako gips sztukatorski do wypełniania form różnych odlewów. Ja używam tego właśnie gipsu przy pracy nad Nalewającą Mleko. Proszek gipsu półwodnego zarobiony z wodą na rzadką papkę szybko twardnieje, wskutek przyłączania wody i przechodzenia z powrotem w gips dwuwodny krystaliczny: 2CaSO₄∙ H₂O + 3H₂O → 2(CaSO₄∙ 2H₂O)